Dalain khuree
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Dalain khuree,
Rinchen Number :
116
Rinchen Name :
Dalain khuree
Type of Temple :
Monastic School
Aimag Temple located in :
Khövsgöl
Sum Temple located in :
Sharga bag, Tsagaan Uul soum
Old Aimag Name :
Zasagt Khan
Old Sum Name :
Erdene duuregch vangiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Хөвсгөл аймаг Далайн хүрээ. Засагт хан аймгийн Эрдэнэ дүүрэгч вангийн хошуу одоогийн Хөвсгөл аймгийн Цагаан уул сумын нутаг Сангийн далай нуурын баруун хойд бие Гандан нуурын зүүн этгээдэд оршиж байжээ.Тус хүрээ нь нилээд дээр үед ойролцоогоор 1750-аад оны үед байгуулагдсан гэж үздэг байжээ.Бүр тус хошууны гол хүрээ хийд болох тэсийн хүрээнээс ч өмнө байгуулагдсан тул нутгийн хүмүүс өвгөн хүрээ хэмээн нэрлэсээр иржээ.Үүсгэн байгуулагч нь тодорхойгүй байнгын 80-100 лам оршин сууж хурал хурдаг, 150-аад ламын данстай,5-7 дугантай, цамаас бусад шашин номын гол гол зан үйл болох майдар гарч ганжуур эргэдэг байжээ.Гол шүтээн нь Гомбо шүтээн байсан ба олон баян жастай Гомпил ранжамба тэргүүтэй хоёр ч ранжамбатай байжээ. Түүхийн зарим эх сурвалжууд болон хүмүүсийн ярианд уг хүрээг гандан хүрээ гэж зарим үед нэрлэж байсан нь дэргэдэх Гандан нуур хэмээх жижиг нуурын нэртэй холбоотой ажээ.Хүрээний туурь үндсэндээ баларсан ба 1938 онд хаагдаад тэр жилдээ дугануудыг нураасан байна. 2002 онд Цагаан-Уул сумын сүсэгтэн олны санаачилга дэмжилгээр хүрээний туурийн орчимд 2 метр 80 см бүхий суварга босгосон нь одоо нилээд нурсан байдалтай байна.Тус хүрээ нь Б.Ренчиний хянан тохиолдуулж 1979 онд хэвлүүлсэн “БНМАУ-ын угсаатны зүүн атлас”-ын сүм хийдийн жагсаалтын 116-дугаарт бүртгэгдсэн байна.Хийдийн туурь хойд өргрөгийн 49 36 076 зүүн уртрагын 098 49 2 70 солбиуолд байна. Холбогдох эх сурвалж: 1. С. Лхагва. Хотгойдын Дүүрэгч вангийн хошууны түүх. УБ, 1997 2. Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Уул сумын Равданчойнхорлин хийдийн тэргүүн Эрдэнэбат гуайтай хийсэн ярилцлага 2007.06.08
Description of location :
The site is located 40 km. southwest of Tsagaan Uul sum center. South of the site is Sangiin Dalai lake, west is Bulnain nuruu and north is Urd Tegsh mountain.
GPS readings :
North 49° 36’ East 098° 49’
Revived temple on site :
No
Status of site at time of survey :
The site is barely visible. In 2002, the locals erected a stupa on the site.
Date of founding the monastery/temple :
1750
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: 1938 - Ярилцлагын дугаар:001
Огноо нураагдсан:: 1939 - Ярилцлагын дугаар:001
Old monastery/temple revived:
No
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Date of Reviving:
Monks in Old Temple :
about 50 monks
about 50 monks
Notes :
Tsorj lama Chimedravdan of Dashchoilin monastery, Ulaanbaatar knows well about the history of Dalain khuree. He used to reside in the monastery. There were about 150-200 monks. The main tutelary deity was Gombo (Mahakala). All rituals were performed by the monastery. However, Maitreya procession was not conducted by monks. The monastery had 7 or 8 temples including Ganjuuryn dugan, Khajidyn dugan хурдаг, харин Майдар эргэдэггүй байсан. 7-8 дугантай. Ганжуурын дуган (temple for Kangyur), Хажидын дуган (Khajo temple)and Dari ekhiin dugan (temple for Tara).
Form Number :
ХӨЦУ 034
Survey Team :
Team E
