Avai eejiin jas
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Avai eejiin jas,Dalai eejiin jas,Dorjdamba datsan,Tsakhiurtyn jas,
Rinchen Number :
738
Rinchen Name :
Tsakhiuryn khural
Type of Temple :
Not Known
Aimag Temple located in :
Dundgovi
Sum Temple located in :
Delgertsogt soum
Old Aimag Name :
Tusheet Khan
Old Sum Name :
Daichin beisiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Дундговь аймаг Дэлгэрцогт сум. Цахиуртын дацан. / Дорждамба дацан, Далай ээжийн жас/ Дэлгэрцогт сумын төвөөс 28 км, Цахиурт багийн төв Номт овоо хэмээх газар энэхүү дацан хурал оршин тогтнож байжээ. Цахиуртын дацан хурал үүсэн байгуулагдсан нөхцөл шалтгаан он цагийн тухайд Үндэсний Төв архивын гар бичмэлийн фондод дараахи эх бичиг хадгалагдан үлджээ. Үүнд “ ... Цахирт дацан үүний уг эх нь Түшээт хаан Гомбодоржийн хатан Ханджамцад аягачин болж явсан эгч дүү хоёр хүүхэн байв. Тэр цагт Өндөр Гэгээнтэн Түшээт хааны агь болон мэндлэхэд хоёр аягачин хүүхний эгчээр эх бариулж аваад энхрийлэн өсгөв. Бага хүүхний хоёр хөхнөөс гэнэтэд шалтгаангүй байтал их сүүн асгаран гарсныг Өндөр Гэгээн шимэн зооглож лагшин өрнөн боловсроод их хүүхнийг Авайэжий, бага хүүхнийг Далай эжий хэмээн нэрийдэж Өндөр Гэгээнтнээс 32 сүүдэр зооглосон Энх Амгалангийн тавдугаар /1666/ онд өөрийн мутраар хар торгон дээр есөн зүйлийн эрдэнэсээр зурсан Балданлхам сахиус гайхамшигийн адистадтай нэгнийг хайрлав. Далай эжийд мөн тэр мэт бүтээсэн Махагал сахиус нэгнийг хайрлав. Тэр цагаас эхлэн хоёр аягачин, садан төрөл, отог хамжилгын хүмүүс нийтээр тэр хоёр сахиусыг өргөө байгуулан залж өдөр бүр жасаа хурлыг хурдаг заншил тогтсон. Бас Халх нийтээр Манжийн хааны төрд орохын үест Өндөр Гэгээнтэн Авай эжий, Далай эжий хоёрт хятад барын шунхан Ганжуур гүйцэд нэг нэгийг хайрласныг хойно Авай эжийг Үйзэн засаг Хаймчигийн үед манай хошууны Аавхүү ноён хэмээх тайжид худ худгай болгон өгч дацан хурал хамжлага сэлттэй уул хошуунд нийлүүлэн захируулсан ба бас Далай эжийг Дээрхийн шавийн Дархан ноёнд худ худгай болгон өгч хувийн хурал хамжлага сэлттэй Их шавьд нийлүүлсэний дараа хар шар олон сүсэгтэн өглөгийн эзэд Цахиурт хэмээх газар хурлын дуган барьж бурхан шүтээн олныг бүтээгээд жас сан байгуулан үргэлжийн хурал гаргасан амуй. ..” гэжээ. Уг дацан нь 20-р зууны эх буюу 1910-аад оныг хүртэл 5-6 ламтай цагийн хурал хурж байгаад тодорхой бус шалтгаанаар хаагджээ. Дуганыг хэзээ нураасан нь тодорхойгүй ба одоо дуганын туурь тус газар очиход мэдэгддэг. Холбогдох эх сурвалж: 1. Монгол улсын Үндэсний Төв Архив. ФА-11, д- 1, хн- 374/
Description of location :
Б.Ринчен:Номт овоо Цахиурт баг /хуучин Цахиурт бригад/. Сумын төвөөс 28 км-т Цахиурт уулын ард талд оршино.
GPS readings :
North 46° 21’ East 106° 20’
Estimated site dimensions (metres) :
Side1: 100 Side2: 6 Side3: Side4: Side5: Side6:
Revived temple on site :
Yes
Status of site at time of survey :
There is almost nothing left of this monastery. A brigade was set up on this site during the communist era. One of the brigades buildings is still there, on the north-west of the new temple, which was built here as a revived one (exact date unknown). Some families live in the area west of the new temple, and they showed the surveyors where the old temples were situated. It is on the north-east of the brigade building, but nothing remains and the exact sites of the temples or monk dwellings can not be made out. Most probably all the material was used for brigade buildings.
There are four ovoos on the four sides of the temple site, where the Maitreya circumambulation used to stop.
Date of founding the monastery/temple :
Unknown
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: Unknown - Ярилцлагын дугаар:
Огноо нураагдсан:: - Ярилцлагын дугаар:
Old monastery/temple revived:
Yes
Revived temple register number:
ДУДЦ 040
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Нэр, цол хэргэм : Undur Gegeen Zanabazar /from Avai eej to Dalai eej/ - Ярилцлагын дугаар: Interview with B.Suren
Date of Reviving:
Year : Unknown - maybe 1995 - Ярилцлагын дугаар:
Monks in Old Temple :
40-50 monks
Notes :
For more information see ДУДЦ 039 AM.pdf
Form Number :
ДУДЦ 039
Survey Team :
Team C
Баалийн Сүрэн
Oral History :
