Аgaryn khuree
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Аgaryn khuree,
Rinchen Number :
111
Rinchen Name :
Agaryn khuree, Ravdandanilan
Type of Temple :
Monastic School
Aimag Temple located in :
Khövsgöl
Sum Temple located in :
Agar bag, Tsagaan Uul soum
Old Aimag Name :
Zasagt Khan
Old Sum Name :
Erdene duuregch vangiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Хөвсгөл аймаг Агарын хурал Засагт хаан аймгийн Эрдэнэ дүүрэгч вангийн хошуу одоогийн Хөвсгөл аймгийн Цагаан уул сумын нутгйин хойд хэсэг Агар багийн нутаг буюу Монгол улсын хойд хилийг эмжин урсах Агар голын урд эрэг дээр тус хийд оршиж байжээ.Уг хийд 1840-өөд онд байгуулагдсан гэж үздэг ба үүсгэн байгуулагч нь тодорхойгүй 4-5 дугантай байнга суудаг 100 орчим ламтай зарим томоохон цагийн хурлын үеэр 150 орчим лам цугладаг бага хэмжээний хийд байжээ.Очир ваань буюу Чагдар шүтээнтэй майдар эргэдэг ганжуур эргэж хайлан хурдаг байжээ. Агарын хийдийн сүүлийн хоёр дуганыг нутгийн шилдэг мужаан Балбар, Гомбожав, Дагва нар голлон барьсан гэдэг.Агарын хийдийн зарим бурхан ном шүтээн, дуганы ганжир, хурлын дун зэргийг хийдийг эзгүүрхээс өмнө тэнд шавилж байсан Цэдэнхүү гэдэг хүн авч хадгалж байгаад 1990-ээд оны эхээр Цагаан Уул сумын төвд Равдан чойнхорлин хийдийг нээгдэхэд хүлээлгэн өгч байжээ.Агарын хийдийн орчин нь улсын хилийн бүс нутаг учир Хятадын пүүс мухлаг худалдаачид орчин тойронд нь байдаггүй байжээ. Тус хийдийн сүүлчийн тэргүүн лам нь Пэрэнлэй цорж гэдэг хүн байсан бөгөөд 1938 оны үед хийд бүр мөсөн хаагдаж 1940-өөд оны үщд эзгүй дөрөв таван дуганыг бүрэн нураажээ.Агарын хийдийн туйр нь одоогийн байдлаар газрын хөрснөөс бүрэн арилаагүй суурийн шороон далан, чулуун суурь зэрэг нь сайтар мэдрэгдэнэ.Туурь нь Цагаан Уул сумын төвөөс хойш 50 орчим км-т Агар бригадын нутагт байх бөгөөд туурийн баруун хойно 5-6 км орчимд Богдын овоо, Халиун ингэийн овоо зэрэг эртний тахилагт овоонууд бий.Туурь нь хойд өргрөгийн 49 71 024 зүүн уртрагын 028 52 291 солбицолд байна.Тус хийд нь Б.Ренчиний хянан тохиолдуулж 1979-онд хэвлүүлсэн “БНМАУ –ын угсаатны зүйн атлас”-ын сүм хийдийн жагсаалтын 111-дүгээрт Агарын хурал нэрээр бүртгэгджээ. Холбогдох эх сурвалж: 1. С. Лхагва. Хотгойдын Дүүрэгч вангийн хошууны түүх. УБ, 1997. 2. Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Уул сумын харьяат 87 настай Буд гуайтай хийсэн . ярилцлага 2007.06.08 3. Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Уул сумын Равданчойнхорлин хийдийн тэргүүн Эрдэнэбат гуайтай хийсэн ярицлага. 2007.06.08
Description of location :
The site is located on the bank of Agaryn gol river, 50 km. north of Tsagaan Uul sum center. Northwest of the site (6 km.) are some sacred ovoos including Bogd uulyn ovoo and Khaliun engeriin ovoo.
GPS readings :
North 49° 71’ East 098° 52’
Revived temple on site :
No
Status of site at time of survey :
The site is visible.
Date of founding the monastery/temple :
1840
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: 1938 - Ярилцлагын дугаар:001
Огноо нураагдсан:: 1940 - Ярилцлагын дугаар:001
Old monastery/temple revived:
No
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Date of Reviving:
Monks in Old Temple :
around 30 monks
around 30 monks
Notes :
The monastery was named after the Agar river. The monastery had 4 temples and about 100-120 monks. The main tutelary deity was Ochirvaani burkhan (Vajrapani). The last abbot of the monastery was Perenlei tsorj.
As the monastery was close to the Mongolian border area, a Chinese store was not allowed to be established in the nearby area of the monastery.
Form Number :
ХӨЦУ 035
Survey Team :
Team E
