Zuulungiin khuree
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Zuulungiin khuree,Rivogejaigandannamjillin,
Rinchen Number :
87
Rinchen Name :
Zuulungiin khuree, Darkhadyn khuree, Gandannamjillin
Type of Temple :
Monastic School
Aimag Temple located in :
Khövsgöl
Sum Temple located in :
Rinchenlkhumbe soum
Old Aimag Name :
Zasagt Khan
Old Sum Name :
Akhai beisiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Хөвсгөл аймаг Ринченлхүмбэ сум.Зөөлөнгийн хүрээ./ Дархад нутгийн гол хүрээ болох Зөөлөнгийн хүрээ нь 1750 онд байгуулагджээ.Энэ үед нутгийн бөө нарын эсэргүүцлээс шалтгаалж анх байгуулагдсан газраас дөрвөн удаа буурь сэлгэн нүүж 1771 онд Зөөлөн уулын хормойд суурьшсан байна. Ногоон дарь эх тэргүүтнээр гол шүтээнээ болгон тахижээ.Тус хүрээний төвд нэр нь Ганданнамжилан хийд нэртэй байв.Тус хүрээ том жижиг нийлсэн 30 шахам сүм дугантай 1400-гаад лам,хуврагтай,гурван төрлийн цам гардаг байжээ.1780 онд Цанид дацан,1792онд Зурхайн дацан,1795 онд Мамба дацан,1808 онд Дарь эхийн дацанг тус тус байгуулжээ. Цаашид хүрээ улам өргөжиж 1901 онд Диваажин,1918 онд Шамбалын сүм баригдаж хурал ном хурах болжээ. Зөөлөнгийн хүрээнд анх 1877 онд Майдар эргэж,1878 онд цам гарчээ.Хүрээний их цамд 137 цам гардаг байсан ба жил бүрийн намрын эхэн сарын 16-ны өдрөөс эхлэн цамын дорчин хурж 18-ны өдөр Майдар эргэж,19-ний өдөр цам гардаг байжээ. Энэ хүрээнээс тэнгисийн лам хэмээх Э.Самдан,хамба лам Моломдагва,Э.Жамба,бурханч лам уран Равдан,Шарав нарын эрдэм ухаанд гэгээрсэн олон лам хувраг төрөн гарчээ.Тус хүрээний лам нарыг1937 оны эхнээс хүчээр тарааж томоохон лам нарыг баривчлан авч явснаар хүрээ эзгүйрэн мөн оны 5-р сард сүм дугануудыг шатаан устгасан байна. Зөөлөнгийн хүрээг сэргээн босгох зорилгоор 1990-ээд оны дундуур хүрээний туурин дээр жижиг цогчин дуган, 9 цагаан суварга тэргүүтнийг босгосон боловч лам хувраг байхгүйн улмаас хурал ном тасарч дуган үндсэндээ эзгүйрсэн байна. Зөөлөнгийн хүрээний туурь нь газарзүйн байршлын хэмжилтээр хойд өргөрөгийн 470 58 ’ 95 , зүүн уртрагийн 1060 56 ‘ 26-д байгаа нь өнөөдрийн Монгол орны газар нутаг дээр оршиж байсан хамгийн хойд захын хурал номын газар хүрээ хийд байсан гэж үзэх үндэслэлтэй байна. Холбогдох эх сурвалж: 1.Ринченлхүмбэ сумын иргэн өндөр настан 93 настай Лувсандорж гуайтай хийсэн ярилцлагаас. /2007.05.28./ 2.М.Нямаа. Хөвсгөл аймгийн лавлах толь.УБ.2001,
Description of location :
The site is located in the Rinchenlkhumbe sum center. Northeast of the site (2 km)is sacred Sul khonin undur mountain.
GPS readings :
North 47° 58’ East 106° 56’
Estimated site dimensions (metres) :
Side1: У53, Side2: Ө50, Side3: ХТ54 Side4: БУ50 Side5: Side6:
Revived temple on site :
Yes
Status of site at time of survey :
A new temple was built on the site of Zuulungiin khuree. However as there is no resident monk for the newly built temple, it has been used nowadays as a storage house.
Date of founding the monastery/temple :
16th century
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: January 1938 - Ярилцлагын дугаар:001
Огноо нураагдсан:: June 1938 - Ярилцлагын дугаар:001
Old monastery/temple revived:
Yes
Revived temple register number:
ХӨРЛ 005
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Нэр, цол хэргэм : Сумын ЗДТГ, Сумын засаг дарга Ж.Мишиг - Ярилцлагын дугаар:
Date of Reviving:
Year : 1994 оны 06 сард - Ярилцлагын дугаар:
Monks in Old Temple :
over 1000 monks
Form Number :
ХӨРЛ 001
Survey Team :
Team E
Лувсандорж
Oral History :
Мишиг
Oral History :