Khorin khural
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Khorin khural ,Khamar khoriny khiid,Khoriny khiid,
Rinchen Number :
730
Rinchen Name :
Khorin khural
Type of Temple :
Monastic City
Aimag Temple located in :
Dundgovi
Sum Temple located in :
Saintsagaan soum
Old Aimag Name :
Tusheet Khan
Old Sum Name :
Daichin beisiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Дундговь аймаг Сайнцагаан сум Хорийн хурал Сайнцагаан сумын төвөөс урагш 28 км-т Үйзэн вангийн төвийн Хөх овоо хэмээх газарт энэ хурал төвхнөж байжээ.Хорийн хурлын үүсч бий болсон тухай түүхэн баримт эх сурвалж одоогоор олдоогүй бөгөөд нутгийн зарим хүмүүсийн яриагаар 1800-гаад оны эхээр Заваа Дамдин гавьжийн номын багш төвдийн Бэрэйвүн хийдэд олон жил суусан Лувсанбалдансанжаажав гэдэг хүн тус хийдийн суурийг тависан гэж үздэг байна.Энэ хүний дараа тус хийдийг Төвд орноос ирсэн Төвд багш хэмээн нэрлэгдэж байсан лам хүн тэргүүлж байгаад хүрээ хийд хаагдахын өмнө Жигмэд хувилгаан гэдэг хүн хурлыг ахалж байжээ.2 дугантай 40-50 лам байнга сууж хурдаг, энэ хурлын дэргэд мөн 5-6 жижиг шавар байшин байдаг байжээ.Энэ нь лам нарын сууцны байшин байсан бололтой.Хийдийн лам нар зүүн хойно байх Хүүхдийн цагаан овоо , баруун хойноо байх Тахилгат уулын овоог зуны эхэн саруудад тахиж байжээ.Хурлын гол шүтээн нь Улаан Жамсран сахиус байсан бөгөөд сар бүрийн 29-нд сахиусаа тахиж байжээ.Цам байгаагүй харин зуны эхэн сард Майдар эргэж намрын эхэн сард Ганжуур тус тус эргэж байжээ.Тус хурал 1937 оны эхээр хаагдсан бөгөөд энэ үед хурлын бурхан тахил ном судрыг 10 гаруй үхэр тэргэнд ачиж урагш нь зөөвөрлөн зайдуу газарт аваачин шатааж устгасан гэдэг. Хорийн хурал нь сүм дуган лам нарын тоо цөөхөн хэдий ч байнгын хуралтай бас шашин номын зарим зан үйлийг тогтмол явуулж байснаараа цагийн хурал “жалгын дуган” зэргээс харьцангүй том гэж болохоор хурал номын газар байжээ. Лувсанбалдансанжаажав-/19-20-р зуун/ “Хорины хамбо” хэмээн алдаршсан, буддын гүн ухаантан Санжаажав хуучин Түшээт хан аймгийн Дайчин бэйсийн хошуу, өдгөөгийн Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын хүн.Тэрээр цаст Төвдийн оронд буддын гүн ухаан судалж равжамба буюу “машид хэтэрхий гэдэг номын мяндаг цол хүртсэн бөгөөд Зава Дамдин зэрэг гарамгай мэргэдийн номын багш нь юм.Түүний төвд хэлээр туурвисан нэг ботийн дотор шашны зан үйл, сургаал яруу найргийн чиглэлээр чадамгай сайхан найруулан номлосон олон зохиол буй ажээ./Монголын уран зохиолын дээж, 1 боть, 1995 он, х-504/ Холбогдох эх сурвалж: 1.Л.Чулуунбаатар “Төвдөөр гийсэн монгол мэргэд” УБ 2004 2.Сайнцагаан сумын Үйзэн багийн даргатай хийсэн ярилцлагаас 2004.07.20
Description of location :
The site lies at the centre of the Uizen brigade. Local attractions are as follows: Children’s White Owoo, a sacred owoo worshiped by monks at the northwest and, about 3 km. to the northwest, a rock decorated with khadags called Dashmagnii Sav of Daichin Beisiin territory. Southeast of Ungut Khairkhan and to the east, Khongor Mountain can be seen. At the back of the temple to the north there is a waterhole called Mouth Water from which local monks used to drink.
GPS readings :
North 45° 29’ East 106° 20’
Revived temple on site :
No
Status of site at time of survey :
Üizen brigade used the monastic site. A family lived there until 2000, but presently the brigade is empty. There is a small temple, which survived in its beauty. It should be renovated urgently! In front of the remained temple maybe a larger wooden temple existed. There are remains of monks dwellings and what appear to be the sites of 2 or 3 stupas. Two wells are situated in the area, one to the south and one on the east side. Blue bricks and bricks decorated with a lotus pattern were found on the site. As the area was used later as a brigade it is difficult to determine the age of stone-formations and objects that scatter the site (scissor fragments, pot fragments, etc.)
The standing temple reflects the features of old temples. It is made of blue bricks and mud. It is a one-storey building with two-three rows of top decoration: namely a vajra-decorated row, a round-decorated row and a brick-decorated row. The entrance wall is well decorated on the inside as well as the door itself. The temple has four decorated pillars and many crossbeams. There are two windows to the south. Jewel symbol was used for decorating the top of the pillars. The construction of the temple is a good example of old building techniques: a stone foundation, bricks were put in different orders to decorate this simple style. The use of wood for the beams is also nicely visible. There are two ovoos nearby, one in the northwest (Takhilgaat ovoo) and one in the northeast (Khüükhdiin ovoo, see details on ДУСЦ 048 and for a special rock northwest from the monastic site see ДУСЦ 048, called Dallagnii sav.)
Date of founding the monastery/temple :
1820
Date of closing and destroying the monastery :
Old monastery/temple revived:
No
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Date of Reviving:
Monks in Old Temple :
40-50
40-50
Notes :
For more information see ДУСЦ 048 AM.pdf
Form Number :
ДУСЦ 048
Survey Team :
Team D
Уушийн Чойжамц
Oral History :
Сайнцагаан сумын Үйзэн багийн засаг дарга
Oral History :
