Zuun Asgatyn khuree
Name(s) of Temple :
Zuun Asgatyn khuree ,Ikh asgat,
Rinchen Number :
127
Rinchen Name :
Zuun asgatyn khuree, Asgatyn khuree, Uvgun khuree
Type of Temple :
Monastic City
Aimag Temple located in :
Khövsgöl
Sum Temple located in :
Ikh Uul soum, Asgat river, territory of the 3rd bag
Old Aimag Name :
Zasagt Khan
Old Sum Name :
Akhai beisiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Хөвсгөл аймаг Их уул сум. Зүүн Асгатын хурал. Одоогийн Их уул сумын 3-р багийн нутаг, сумын төвөөс хойш 25 км Асгатын голын баруун эрэг Налуу уулын өвөрт 2 дуган бүхий цагийн хурал байжээ.Уг цагийн хурлыг Бадаргуулт төрийн 3-р он буюу 1877 онд Бэйс Няланбарын үед Цогчин хурлын дуган байгуулснаар эх суурийг нь тавьжээ.Ахай Бэйснийн хошууны гол х Мөрөнгийн хүрээний гол сахиус болох Хар морьт сахиусыг залсан тухай домогт Ахай Бэйсийн хошууны ноён Төвд дархан гүн Баруун зуугаас Хар морьт сахиусаа залаад буцаж явах замдаа доголон хар буур нь аяны урт замд сульдаад одоогийн Их Уул сумын Зүүн Асгат гэдэг газар хэвтчихээд босохгүй болохоор тэнд нь Зүүн Асгатын хүрээг байгууулсан гэж өгүүлдэг ажээ.Уг хурал нь 2 дугантай 40-50 ламтай байнгийн хуралтай бэсрэгхэн хийд байжээ.Учир нь энд тогтмол хуралтай байсан учир цагийн хурал гэж үзэх боломжгүй.Гэлүгбагийн урсгалын хурал байсан бөгөөд мөн хар морьт сахиус шүтээнтэй байжээ.Зүүн Асгатын хүрээ хэмээн нэрийдсэн нь хөрш Тосонцэнгэл сумын нутагт байсан Баруун Асгатын хүрээнээс ялган тодотгосон бололтой мөн Их уул сумын энэхүү Зүүн Асгатын хүрээг Бага Асгатын хүрээ, Тосонцэнгэл сумын баруун Асгатын хүрээг Их Асгатын хүрээ ч гэж нэрлэдэг ажээ. Тус хурал нь 1937 оны эхээр хаагдсан бөгөөд хамгийн сүүлчийн тэргүүн лам нь Дарамжавын Дамдинжав гэсгүй нь хавьчиг Санжаа гэж лам байжээ.Тус хүрээний лам нараас төдийлөн эх баримчлагдаагүй бөгөөд хурал тарсны дараа 2 дуган дахь бурхан тахилыг нь Мөрөн лүү үхэр тэргээр ачиж аваад явсан гэдэг.Харин үлдсэн 2 дуган эзгүйрч 1940-өөд оны эхээр нураагдсан байна. Холбогдох эх сурвалж: 1.Ч.Банзрагч, Б.Сайнхүү, “Монголын хүрээ хийдийн түүх” УБ.2004, 2.Ц.Шарав “Ахай Бэйсийн хошууны хүрээ” Мөрөн.2002, 3.Их уул сумын өндөр настан 82 настай Норов гуайтай хийсэн ярилцлагаас /2007.06.21/
Description of location :
The site is located 25 km. north of the sum center. North of the site is Naluu mountain, west is Asgatyn gol river and to the south is Tsagaan burgasny davaa hill.
Revived temple on site :
No
Status of site at time of survey :
The site is barely visible. Only an earth dam about 3cm high remains.
Date of founding the monastery/temple :
19th year of Shaishaalt Yruult or 1918
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: 1938 - Ярилцлагын дугаар:
Огноо нураагдсан:: 1938 - Ярилцлагын дугаар:
Old monastery/temple revived:
No
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Нэр, цол хэргэм : - Ярилцлагын дугаар:
Date of Reviving:
Year : - Ярилцлагын дугаар:
Monks in Old Temple :
100-150 monks
Notes :
Though the Asgatyn khuree was not a large monastery, it was a wealthy monastery. It had three jas namely Baruun jas, Suvargyn jas adn Maaniin jas.
Form Number :
ХӨИУ 064
Survey Team :
Team E
