Oldokhiin khiid
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Oldokhiin khiid ,Ul oldokhiin khiid,
Rinchen Number :
721
Rinchen Name :
Ul oldokhiin khiid
Type of Temple :
Monastic City
Aimag Temple located in :
Dundgovi
Sum Temple located in :
Khuld soum
Old Aimag Name :
Tusheet Khan
Old Sum Name :
Govi tushee gunii khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Дундговь аймаг Хулд сум.Үл олдохын хийд. /Олдохын хийд./ Түшээт хан аймгийн Дайчин Бэйсийн хошууны нутаг одоогийн Хулд суманд сумын төвөөс баруун тийш 55 км-т Үл Олдохын талын Олдохын усны зүүн талд энэхүү хийдийн туурь байна.Олдохын хийдийн үүсэн байгуулагдсан он цаг нөхцөл байдлын тухайд “...1876 онд Түшээт вангийн хүрээнээссалбарлан үүссэн.Хошууны хүрээ Хуй-Хуйн дээрэмчид ирснээс дайжин нүүж яваад Олдохын хар товог хэмээх усанд бууж түр суурьшив.Хошуу хүрээ хуучин байрандаа очихоор нүүхэд зүүн сумын занги Бариад санаа сэдэж нүүдлээс гэвхүй Бадам нарын 6 лам авч үлдэхэд сүм дуган барь хурал хуруулжээ.Занги Бариад эрхлэн олон ардаас өглөг хандив цуглуулан сүм дуган барьж лам хуврагийг нэмэн суулгаж том хүрээ болгон дэлгэрүүлэв.Олноо өргөгдсөний есдүгээр /1919/ онд Богд хаанд мэдүүлж “Дэчинлхүндэвлин” нэрийг шагнуулав.1914 онд хийдийн лам Хайдав, цорж Наваан нар Гандан хүрээнээс дэг жаяг авч цанид дацан тогтоов.Чогчин, Цаннид, Жүд, Дүйнхор дөрвөн дацан, найман сан Жастай, 150-иад ламтай энэ хийдийн дэг жаягийг Барь лам тогтоож өгсөн.Урьд цорж Лувсанцэдэн, аграмба Хайдав нар тэргүүлж явсан...” хэмээн бичсэн түүхэн баримт архивийн материалд хадгалагдаж буй.Олдохын хийд нь 20-р зууны эхээр 300-400 лам хурдаг, 4 жастай, Цогчин дуган нь модон бусад дугануд нь шавар нийт 6-8 дугантай нилээд тооны суваргууд бүхий хийд байжээ.Нутгийн зарим хүмүүсийн мэдээллээр 600-100 ламын данстай гэсэн мэдээ ч бий. Зуны эхэн сард Майдар эргэдэг, дунд сард 45 хоногын Хайлан хурна.Харин намрын эхэн сард Ганжуур эргэдэг байжээ.Зүүн урд байх Улаан овоог тахив.Энэ хийдэд мөн Домын дамьжаа Гавьжийн дамжаа барьж байсан мэдээ байна.Хийдийн ойролцоо Намнангийн Лувсандорж гэж зоч лам суудаг байжээ.Одоо дуганын тууриудын овгор шороонууд л үлдсэн 1990-ээд оны дундуур туурийг хүмүүс ухаж маш их гэмтээсэн.1990 онд сахиусын дуганы туурин дээр нэг жижиг модон дуган барьж хурал хурж эхэлсэн боловч сүсэгтэний хөлөөс дэндүү зайтай тул удалгүй хурхаа больж энэ дуган нь 10 гаруй жил тэндээ байж байгаад 2003 онд буулгагдан Хулд сумын төв дээр зөөвөрлөн ирж босгосон ажээ. Холбогдох эх сурвалж: 1.Ч.Банзрагч Б.Сайнхүү “Монголын хүрээ хийдийн түүх” УБ 2004 2.Хулд сумын иргэн 85 настай .............. гуайтай хийсэн ярилцлагаас /2007.07.02/
Description of location :
The site is located in a flat steppe area called Oldokh, which is 55Km south-west of the Khuld sum centre. 100M to the north of the site there is a small well house.
GPS readings :
North 44° 49’ East 105° 22’
Estimated site dimensions (metres) :
Side1: У200 Side2: Ө150 Side3: Side4: Side5: Side6:
Revived temple on site :
Yes
Date of founding the monastery/temple :
Early 20th century
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: 1920 - Ярилцлагын дугаар:A 42
Огноо хаагдсан: 1937-1938 - Ярилцлагын дугаар:P.Nyamlkhagva
Old monastery/temple revived:
Yes
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Нэр, цол хэргэм : Manager of monastery - Ярилцлагын дугаар: P.Nyamlkhagva
Нэр, цол хэргэм : Ranjun - Ярилцлагын дугаар:
Нэр, цол хэргэм : Luvsantseren - Ярилцлагын дугаар:
Date of Reviving:
Monks in Old Temple :
600 monks
1000 monks
600 monks
1000 monks
Notes :
For more information see ДУХД 021 AM.pdf
Form Number :
ДУХД 021
Survey Team :
Team D
Пүрэвсэнгэ Пүрэв
Oral History :
Газрын зураг / Map
Additional Material / Нэмэлт материал
ДУХД 021Site Plan
Site plan drawn by surveyorsЦуглуулсан баримтууд / Materials collected
ДУХД 021 | ATSF | П.Нямлхагва | Төгс жавхлант нутаг | Ном Хуудас : 28-35 | 0000-00-00 | Улаанбаатар | Д |