Nariiny khuree
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Nariiny khuree,
Rinchen Number :
141
Rinchen Name :
Nariiny khural
Type of Temple :
Monastic School
Aimag Temple located in :
Khövsgöl
Sum Temple located in :
3rd bag, Galt soum
Old Aimag Name :
Sain Noyon
Old Sum Name :
Dalai choinkhor vangiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Хөвсгөл аймаг Галт сум. Нарийны хүрээ Галт сумын төвөөс зүүн урагш 18 км газарт 3-р багийн нутагт Нарийны бэл хэмээх газарт 4 жижиг 1 том байгууламжийн туурь бий. Зүүн талд Овоот уул, урд талд Халуун усны ам, баруун талд Хүрэн гозгор уул, Овоот уулан дахь Галтын овоо буюу Их Овоот байна. Ерөнхийдөө өндөр уулын бүсэд оршино. Туурийн зүүн талд 20-м газарт 60 см, 57 см өндөр хүн чулуу бий. Энд 1810-1820 оны үед байгуулагдсан Далай Чойнхор вангийн хошууны Гол багийн отгийн хурал номын газарг болох Нарийны хүрээ оршиж байжээ. Нэг том дуган, 4 ижил хэмжээ бүхий туурь нэлээд тод үлдсэн байна. Уг хүрээнд цогчин дуган, зурхайн дуган, чойрын дуган, дүйнхорын дуган байсан ба зуны эхэн сард майдар эргэдэг, намрын дунд сард ганжуур эргэдэг харин цам гардаг байсан тухай мэдээлэл алга байна. Нарийны хүрээнд нийт 200 орчим лам суудаг бэсрэг хүрээ байжээ. Тус хүрээ 1932 оны үед түр хаагдаад 1933 оны эхээр дахин сэргэж хурал номоо хурж байгаад 1937 оны эхээр бүрмөсөн хаагдаж мөхжээ. Овоот уулын Их овоо, өмнө зүгт алсад харагдах Салбартын овоо, баруун талын Хүрэн Гозгор хэмээх 3 өндөр овооны дундаж огтлолцолыг тулгуурлан Нарийний хүрээг байгуулсан гэж нутгийн ахмадууд ярьдаг. Хүрээний тууриас 40-өөд метр зайд -/зүүн талд /60 см өндөртэй, 57 см өндөртэй, 18-20 см зузаантай ,23-25 см өргөнтэй 2 хүн чулуун хөшөө бий. 60 см өндөр хүн чулуу нь эрэгтэй хүинй нүүрийн дүр төрх, 57 см өндөртэй нь эмэгтэй хүний нүүрийн дүр төрхийг илэрхийлжээ. Эмэгтэй дүр төрх маш тод дүрслэгдсэн /Сийлбэрлэн цохисон /хөмсөг нүд,чих,хамар ам,ээмэг зэргийг тод дүрсэлсэн. Нутгийн хүмүүс энэ 2 хүн чулууг Ноён, Хатан хоёр хэмээн нэрлэдэг. Энэ 2 хүн чулуутай зэрэгцэн хэмжээний хувьд ижил нэгэн босоо чулуу зэрэгцэн байна. Ямар нэг дүрс бичиг байхгүй. /Энэ чулуу шинлэх ухааны бүртгэлд ороогүй бололтой /. Өнө эртний гэж л нутгийн хүмүүс ярьдаг. Холбогдох эх сурвалж: 3. Ч.Банзрагч. Б. Сайнхүү. Монголын хүрээ хийдийн түүх. УБ.2004, 4. Ч. Банзрагч. Халхын Сайн Ноён хан аймгийн Далай Чойнхо Вангийн хошууны түүх. УБ. 2000 3. /Галт сумын иргэн өндөр настан Пэрэнлэйлүндэв гуайтай хийсэн ярилцлагаас 2007.06.02/
Description of location :
The site is located in the place called , Nariiny bel, 18 km. southeast of Galt soum center. East of the site is Ovoot mountain, south is Khaluun usny am and west is Khuren gozgor mountain.
GPS readings :
North 48° 39’ East 099° 51’
Estimated site dimensions (metres) :
Side1: у 8 Side2: Ө 8 Side3: У 15 Side4: Ө 15 Side5: У8 Side6: Ө 8
Revived temple on site :
No
Status of site at time of survey :
The site is visible.
Date of founding the monastery/temple :
1810-1820
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: 1938 - Ярилцлагын дугаар:001
Огноо нураагдсан:: 1940 - Ярилцлагын дугаар:001
Old monastery/temple revived:
No
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Нэр, цол хэргэм : Unknown - Ярилцлагын дугаар: 001
Date of Reviving:
Monks in Old Temple :
about 30 monks
about 30 monks
Form Number :
ХӨГЛ 013
Survey Team :
Team E
