Zorigtyn khoshuuny khiid
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Zorigtyn khoshuuny khiid,
Rinchen Number :
480
Rinchen Name :
Gol Daichin Choir khiid
Type of Temple :
Monastic City
Aimag Temple located in :
Khentii
Sum Temple located in :
Baynmonkh soum
Old Aimag Name :
Setsen Khan
Old Sum Name :
Zorigt beisiin khoshuu
Precis History(In Mongolian only):
Хэнтий аймгийн Баянмөнх сумын Зоригтын хошуу хийд Зоригтын хошууны хийд буюу Гол дайчин чойр хийд нь хуучнаар Сэцэн хан аймгийн Зоригт бэйсийн хошуу, одоогийн Хэнтий аймгийн Баянмөнх сумын нутагт, тал хээрийн бүсэд, сумын төвөөс 18 км зайтай, Хэрлэн Тооно уулын зүүн урд, Хөндийн Бүрдний баруун Эргэцэг хэмээх газарт, Гүн бүрдний зүүн урд оршиж байжээ. 1919 онд Богд Хаант Монгол улсын Дотоод Хэргийг Бүгд Захиран Шийтгэх Яамны захирамжаар Монгол улсын шаштир зохиох газарт цугласан “Өргөх Цес”-т уг хийдийн тухай ийнхүү тэмдэглэгджээ: Зоригт бэйс Мишигдоржийн хошуунд Чин Улсын Тэнгэрийн Тэтгэсний (1736-1795) онд анх залгамжилсан гүн Цэрэндоржийн үед харьяат хошууны нутаг Тооно уулын өвөрт хийд байгуулж Очирдарь Богд Гэгээнтнээс “Түвдэнжаврочивлин” хэмээх нэр шагнажээ. Одоо өдөр бүр Цогчэн зэрэг хурал хуруулсаар буй. Бадаргуулт Төрийн үед (1875-1908) гүн Лхамжавсүрэнгийн үед Цаннид, Ламрин дацан байгуулж тус тусын хурал номын сургуулийг үйлдүүлж буй. /Монголын хүрээ хийдийн түүх, Ч.Банзрагч, Б.Сайнхүү, Улаанбаатар 2004/ 1934-38 оны Хүрээ хийдийн судалгаанд Гүн бүрд хэмээх газар Бадралт төрийн 2-р онд Эмч гэлэн Шадавын санаачлагаар анх байгуулагдсан бөгөөд нэг сүмтэй, Чойр, Ламрин, Цогчин гэсэн гурван дацантай, хүрээ дэгтэй, 296 ламтай, 26 гавжтай, хөрөнгийн хувьд адуу 135, үнээ 169, хонь 2336-тай байсан хэмээн тэмдэглэгджээ. Аман эх сурвалж: Чойртой, Ламринтай, Хошуу ганжууртай, 5 дацан Дээр үедээ 1000 ламтай, сүүлдээ хэдэн зуун ламтай хийд байсан. Хамба нь Жамбал, Да лам нь Наваан их унзад нь Жамц Дэндэв, Шарав, Лувсандоо, гэсгүй нь хамгийн сүүлд Бадрах гэдэг хүн байсан. Майдар эргэнэ. Хайлан хурдаг байсан. 3 хоног хурдаг Даншигийн хангал гэж байсан. Цагаан сар битүүний үеийн хурлуудыг хурна.Цагаан сарын 15 хүртэл Ерөөлөө хурна. Хошууны хилийн дээсээр Ганжуур эргэдэг байсан. Гол хийдийн дэргэд Баянмөнх уулынхаа энгэрт Манба хурдаг шарын шашны жижиг хийд байсан. Холбогдох эх сурвалж: -Норовын Лувсанцэрэнгийн ярилцлага(1914 онд төрсөн Хэнтий аймгийн Баянмөнх сумын өндөр настан.)
Description of location :
The site occupies an open valley named Baruun Ergetseg of Khundii Burdnii, southeast of Kherlentoono mountain which is also south of Gun Burd. The site is located 4 km. northwest of Gun Burd that is 17 – 18 km. from the Bayan-Munkh sum centre. The mountain Toono is worshiped.
GPS readings :
North 46° 56’ East 109° 35’
Revived temple on site :
No
Status of site at time of survey :
It is unclear which base the stones belonged to. It seems there were 5 temples occupying a large area.
Old monastery/temple revived:
No
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Date of Reviving:
Monks in Old Temple :
not clear
not clear
Form Number :
ХЭБМ 044
Survey Team :
Team F
