Dechinravjaalin
Read in Mongolian
Name(s) of Temple :
Dechinravjaalin,
Rinchen Number :
19
Rinchen Name :
Ulaangomyn khuree, Zorigt khany khuree, Dechinravjaalin
Type of Temple :
Monastic City
Aimag Temple located in :
Uvs
Sum Temple located in :
Ulaangom soum
Old Aimag Name :
Zasagt Khan
Old Sum Name :
Dorvod dalai khany khoshuu / Togs khuleg dalai khaany khoshuu/
Precis History(In Mongolian only):
Увс аймаг. Улаангом сум.Улаангомын хүрээ Хуучин Дүрвэд далай хан аймгийн Юндэн зоригт ханы хошууны нутаг одоогийн Увс аймгийн төв Улаангом сумын төвийн орчимд Чандмань уулын өвөрт энэ хүрээ оршиж байжээ.Тус хүрээг анх үүсгэн байгуулагдсан тухай “...Улаангомын шашны эрх баригчдаас харьяат аймаг дахь Засгийн газрын төлөөлөгчид өгсөн тодорхойлолтоор тус хийдийн түүх намтарыг машид гарсан ХШ жарны эх гал туулай жилээс эхэлсэн гэх боловч тэр урьдаас 1747 оноос тодорхой эс мэдэх тул зурхайн литийн данзай ба Тэнгэрийн Тэтгэсний хорьдугаар /1755/ оны тэмдэгт бичиг зэрэг зүйлүүдийг баримталбаас ХШ жарны модон гахай /1755 он/ жил энэ газрын Лам аав хэмээх алдартай Лувсанамхай Баруун Зуугийн газар явж Жиг хийдийн зураг тэг, дэг жаягтай танилцаж буцаж ирээд тэр газрын журам дэглэм бас энэ газрын ёс заншил аль алиныг бодолцож тохируулан Чогчин хурал дуган үүсгэж өөрийн биеэр Ханбо сууж аажимдаа Улаангомд суурьшин “Дэчинравжаалин” хийд хэмээвэй.Түүнээс эхлэн одоо хүртэл ээлжилсээр 25 Ханбо суужээ” “энэ засвар 183 жил болсон.ХҮ жарны гал хулгана жил /1876 он/ цам бүжиг бүжиглэн эхэлжээ.Мөн жарны шороон туулай жил /1879 он/ Ховд голын Дашчойлин хэмээх дацан хурал тасарч, тусгайдаа гарсан.Мөн жил Улаангомын хүрээний Цаннид дацан тогтов.Мөн ХҮ жарны төмөр нохой жил /1910 он/ Дүйнхор дацан тогтов.Мөн жарны шороон морин жил /1918 он/ Жүд хэмээх дацан тогтоов.Мөн жарны төмөр мичин жил /1920 он/ Манба дацан тогтоов.Мөн жил Жанрайсэг хэмээх дацан тогтоов.Мөн жарны усан нохой жил /1922 он/ Лайчин хэмээх дацан тогтоов.Ийнхүү тус тус дацан сургуулиуд үүссэн гэхээс гадна гагцхүү Цогчин дацангаас бусад дацан тус бүр жаягтай тул тодорхой мэдүүлэв.Жич Цогчин дацанг жаяг хэмээх журам үгүй.Эрт урьдаас жил бүр хаврын эхэн сарын шинийн нэгнээс арван зургаан хоногийн ерөөлийн хуралтай.Өдөр бүр гурван удаа хурна.Мөн сүүлийн өдөр Майдар эргэнэ.Жил бүрийн зуны ба өвлийн сүүл сарын хорин есний өдөр цам гарна.Бас зуны дунд сард Маань Мэгзэм хэмээх хурлууд 5-7 хоног жил жилд хурна.Бас намар цагт Ганжуур хэмээх хурал өдөрт 5 удаа хурна.Өвлийн эхэн сарын 29-ний өдрөөс эхлэн Гамцад мөн сүүл сарын 24-нөөс эхлэн Гүдэрийн хурал хурж байсан болно...” гэсэн түүхийн эх сурвалж баримт эдүгээ Тагнуулын Ерөнхий Газрын архивт хадгалагдаж байна. Тус хүрээ нь хөгжлийнхөө дээд үед буюу 19-р зууны сүүлч 20-р зуны эхэн үеэр 7 дацан, 9дуган, 17 жастай, 1600-аад ламтай байжээ. Мөн хүрээний орчимд газар тариалан эрхэлж амьдардаг суурин амьдрал бүхий иргэд олноор төвлөрч байсан ба баруун монголд байсан хятадын худалдааны даашинхүүгийн пүүсийн мухлагууд болон оросын худалдаачдын мухлаг ч энд төвлөрч байв. Бас Юндэн зоригт ханы хошууны тамгын газар сууж байжээ. Улаангомын хүрээ нь 1932 онд баруун 4 аймагт гарсан лам нарын хөдөлгөөний дараа хурал номын үйл ажиллагаа нь ихээхэн суларч мөхөх шатандаа орсон ба 1937 оны эхээр бүрэн хаагджээ. Дээрхи баримтуудаас үзэхэд Улаангомын хүрээ нь 17-20-р зууны эхэн үеийн баруун монголын нийгэм улс төрийн амьдрал, худалдаа эдийн засаг, шашин соёлын томоохон төв байжээ. Ер нь энэ орчимд суурин амьдрал үүсч бий болсон үе бол Улаангомын хүрээг байгуулагдахаас ч өмнө Галдан бошигт хаан 1686 онд Хархираа голоос усалгааны суваг татаж анхны тариалангийн талбайг энд бий болгосон үеэс эхтэй гэж үздэг. Холбогдох эх сурвалж: 3. Ч.Банзрагч, Б.Сайнхүү.”Монголын хүрээ хийдийн түүх” УБ.2004 4. Увс аймгийн орон нутгийг судлах музейн тайлбарлагч Жанчидын Ширэндэвтэй хийсэн ярилцлагаас. 2007.06.07
Description of location :
The current condition makes it impossible to measure the historical site because the Ulaangom town is built on the historical site of Dechinravjaalan monastery. The site occupied an area south of Ulaangom town in Uvs province. Ulaangom town is located west of Uvs Lake which is south of Kharkhiraa mountain. To the south of the town is Kharkhiraa and to the north is Turgenii River. To the west of the province centre is a mountain called Ulaan Uul which has been worshiped since ancient times. The locals also believe that Ulaan Uul is a fierce mountain. To the north of Ulaan Uul is a spring which is good for curing liver and stomach-related illnesses. Originally the area had three springs and only one is now flowing. The Ulaan Uul is looked after by Ulaangom Monastic city’s monks who worship it on the 15th of each New Year. It is said that the worship of Ulaan Uul has been practiced since the establishment of Dechinravjaalin monastic city of Ulaangom. The area the establishment built is called “Bayan Chandmani”.
GPS readings :
North 49° 58’ East 092° 03’
Estimated site dimensions (metres) :
Side1: 640 Side2: 4770 Side3: 64,0 Side4: 47,7 Side5: Side6:
Revived temple on site :
Yes
Status of site at time of survey :
It is impossible to calculate the exact dimensions of the Dechinravjaalin monastery city base. It is clearly noted in the section of historical site dimensions. Currently on the site are a temporary base for provincial oil production, an airport, a petrol station, a few apartment buildings, ger district, pavement, shops and a café, all of which have been built adjoining a newly built small monastery. The monastery is enclosed by a 100 x 100 sized fence and is located south of the historical site.
Date of founding the monastery/temple :
1754
Date of closing and destroying the monastery :
Огноо хаагдсан: 1936-1937 - Ярилцлагын дугаар:001
Огноо нураагдсан:: 1937 - Ярилцлагын дугаар:001
Old monastery/temple revived:
Yes
Revived temple register number:
УВУГ 010
Үүсгэн байгуулагч хүний нэр болон цол хэргэм (мэдэгдэж байвал):
Нэр, цол хэргэм : G.Byambadorj - Ярилцлагын дугаар: 001
Нэр, цол хэргэм : J.Shirendev - Ярилцлагын дугаар: 002
Нэр, цол хэргэм : G.Chuluunbaatar - Ярилцлагын дугаар: 003
Date of Reviving:
Year : April, 1990 - Ярилцлагын дугаар:
Monks in Old Temple :
7 schools , 9 temples, 37 treasuries , 1260 monks
7 schools , 9 temples, 37 treasuries , 1260 monks
Notes :
Verbal information provides a guess that the monastery’s eastern border is what is now the oil factory’s temporary base, the western border is the Ulaan Mountain, the south border is where the airport is and the north border of the monastery reached what is now the province’s administration building. Our team did not take any photos as nothing from the previous establishment (i.e temple base, wall, construction or fence base) is seen today. However, a photo was taken from a painting which depicted the monastic city. The painting was executed by Ravsal who is a National Meritorious Award winning painter. According to the new Khamba Lama (Head of the Monastery), the monastic city occupied 4000 x 4000 m land. Based on the current town structure, the size could have been smaller.
1. During the restoration of Ulaangom monastic city, it was given a new name Dechinravjaalin Monastery which was registered in the national registry.
11. The restoration of Ulaangom monastic city was completed with assistance from workers of culture (department) and especially the museum workers who haveNK been a big part of the project.
13. Most of people we interviewed informed us that the monastery had more than 1000 monks.
14. It was impossible to take a photo of the historical site as it is occupied by what is now Ulaangom town.
15. There is a brief mention of the monastic cities and monasteries which occupied Ulaangom and Uvs province in a glossary of Uvs Province.
Form Number :
УВУГ 008
Survey Team :
Team А